Üst solunum yolu enfeksiyonları kedilerde, özellikle de yavru kedilerde ve barınak kedilerinde çok yaygındır. Burun akıntısı ve boğaz tahrişine neden olan bu bulaşıcı enfeksiyonlar, genellikle antibiyotik ve destekleyici bakım ile tedaviye iyi yanıt verir. Ancak bazı kediler oldukça hasta olabilir ve ciddi vakalar zatürreye kadar ilerleyebilir. Aşılar, kedileri çoğu solunum yolu hastalığından korumaya ve meydana gelen enfeksiyonların şiddetini azaltmaya yardımcı olur.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Nedir?
Üst solunum yolu enfeksiyonu terimi, tek başına veya birlikte ortaya çıkabilen karmaşık çeşitli hastalıkları tanımlar. Genel olarak, bu hastalıkların tümü, esas olarak üst solunum yollarını (yani burun ve boğaz) etkileyen benzer bir dizi semptom üretir.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Belirtileri
Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonlarının semptomları ciddiyet açısından farklılık gösterebilir, ancak tipik olarak aşağıdakilerden herhangi birini veya tümünü içerir:
Semptomlar
- Ateş
- Burun akıntısı
- Hapşırma
- Akan gözler
- Kızarmış gözler (konjonktivit)
- Gözlerini kısarak
- Öksürük
- Boğuk ses
- Salya akıtmak
- Gagging
- Hızlı nefes alma
- İştah kaybı
- Uyuşukluk
Üst solunum yolu enfeksiyonları doğrudan burun, boğaz ve akciğerleri etkiler ve bir kedinin vücudu virüs veya bakterilerle savaşmak için ateşle yanıt verebilir. Enfeksiyon derhal tedavi edilmezse, kedi uyuşuk hale gelir ve yiyecekleri reddedebilir.
Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarına Ne Sebep Olur?
Vakaların çoğu herpesvirüs ve/veya calicivirüs ile viral enfeksiyonlardan kaynaklanmaktadır. Kedilerde üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan çok sayıda organizma vardır, ancak yaygın suçlular şunlardır:
- Feline herpesvirus 1, rhinotracheitis virüsü olarak da adlandırılır
- Çeşitli türleri bulunan kedi kalisivirüsü
- Chlamydophila felis, bir bakteri
- Mycoplasma spp, bir bakteri türü
Yavru kediler ve barınak kedileri yüksek risk altındadır. Üst solunum yolu enfeksiyonları en çok, barınak gibi kedilerin bir arada bulunduğu yerlerde düzenli olarak diğer kedilerle temas eden kedilerde görülür.
Aşılanmamış kediler, stres altındaki kediler ve kedi lösemi virüsü (FeLV) veya kedi bağışıklık yetmezliği virüsü (FIV) gibi durumlar nedeniyle bağışıklığı baskılanmış kediler de daha fazla risk altındadır. Persian gibi düz yüzlü kediler, üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı özellikle hassas görünmektedir.
Üst solunum yolu enfeksiyonları, enfekte kedilerle doğrudan temas, aerosol kontaminasyonu veya enfekte kedilerin salgılarıyla kirlenmiş tabak veya yatak takımı gibi nesnelerle temas yoluyla burun ve gözlerden gelen akıntı yoluyla yayılır.1
Veterinerler Kedilerde Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarını Nasıl Teşhis Eder?
Üst solunum yolu enfeksiyonu tanısı genellikle öykü ve semptomlara dayanarak konulabilir. Hastalığa neden olan organizmaları tanımlamak için burun veya göz salgıları incelenerek daha ileri tanı testleri yapılabilir.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Nasıl Tedavi Edilir?
Çoğu kedi için tedavi, semptomları yönetmeye yöneliktir. Vakaların çoğuna virüsler neden olsa da, genellikle viral enfeksiyonlara ikincil olarak ortaya çıkan bakteriyel enfeksiyonlarla mücadele etmek için antibiyotikler reçete edilebilir. Bir göz merhemi de reçete edilebilir ve burun tıkanıklığını ve akıntısını kontrol etmeye yardımcı olacak ilaçlar da veteriner hekiminiz tarafından reçete edilebilir.
Üst solunum yolu enfeksiyonu sırasında kediler sessiz ve rahat tutulmalıdır. Göz ve burun akıntılarını dikkatlice silin ve tüm ilaçları veterineriniz tarafından reçete edildiği şekilde uygulayın. Bir nemlendirici genellikle tıkanıklığın yönetilmesine yardımcı olabilir.
Kediler koku alma duyularını kaybedebilecekleri için iştahları azalabilir. Kedinizin iştahı azalırsa, en sevdikleri konserve mamayı veya ekstra besin desteği sağlayan reçeteli bir diyetle beslemeyi deneyebilirsiniz. Kediniz hiç yemiyor veya içmiyorsa, derhal veterinerinize danışın.
Çoğu vaka 10 gün içinde iyileşir, ancak bazen üst solunum yolu enfeksiyonları birkaç hafta sürebilir. Olağan destekleyici tedaviye yanıt vermeyen vakalar için antiviral ilaçlar denenebilir. Kedilerin yemediği veya içmediği ya da ciddi solunum güçlükleri yaşadığı durumlarda hastaneye yatış gerekebilir. Dehidrasyonu önlemek için intravenöz sıvılar verilebilir ve gerekirse oksijen tedavisi kullanılabilir.1
Uzun süreli veya tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonu nöbetleri geçiren kediler, evcil hayvan daha önce negatif çıksa bile FeLV ve FIV açısından kontrol edilmelidir.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu Olan Kedilerde Prognoz
Hafif ila orta derecede enfeksiyonu olan kedilerin çoğu, gerektiğinde antibiyotiklerle destekleyici tedaviye iyi yanıt verir. Ağır enfeksiyonları veya altta yatan hastalıkları olan kedilerin iyileşmesi daha zor olabilir, zatürreye daha yatkındırlar ve bazen solunum yolu enfeksiyonu komplikasyonları nedeniyle ölebilirler.
Herpes viral enfeksiyonu durumunda, iyileşen kediler virüsü sonsuza kadar taşır ve zaman zaman alevlenmeler yaşayabilir. Herpesvirüs enfeksiyonu genellikle sadece stres durumlarında “aktif” hale gelir ve geri kalan zamanlarda asemptomatik kalır.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Nasıl Önlenir?
Hem herpesvirüs hem de calicivirüse karşı aşılar, veteriner hekimler tarafından önerilen rutin aşılama protokolünün bir parçasıdır. Genç yavru kediler, tam bir seri rapel aşı yapılana kadar tam olarak korunmazlar.
Stresi en aza indirmenin yanı sıra enfekte kedilerle teması önlemek de üst solunum yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığını azaltabilir.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Diğer Hayvanlara Bulaşır mı?
Viral ya da bakteriyel, nedeni ne olursa olsun, üst solunum yolu enfeksiyonları diğer kediler için oldukça bulaşıcıdır. Hastalığın diğer kedilere yayılmasını önlemek için semptomatik olduğu sürece kedileri izole tutmak zorunludur.
